Dokümanın başına dön
Cruze
   
GMDE Başlangıç Sayfası Static TOC'yi yükle Dinamik TOC'yi yükle Yardım?

Yakıt Sisteminin Tanımı

Yakıt Sistemine Genel Bakış

Yakıt sistemi geri dönüşsüz, talep üzerine çalışan bir tasarımdır. Yakıt basınç regülatörü yakıt pompası modülünün bir parçası olup motordan geri dönüş borusuna olan ihtiyacı ortadan kaldırır. Geri dönüşsüz yakıt sistemi motordan gelen sıcak yakıtı yakıt deposuna geri döndürmeyerek yakıt deposunun iç sıcaklığını düşürür. Yakıt deposunun iç sıcaklığının düşürülmesi evaporatif emisyonların daha düşük olmasını sağlar.

Yakıt deposunun içerisindeki yakıt pompası modülüne elektrik türbini tarzındaki bir yakıt pompası bağlanmıştır. Yakıt pompası yakıt besleme borusundan yakıt enjeksiyon sistemine yüksek basınçlı yakıt sunar. Yakıt pompası yakıt enjeksiyon sistemi tarafından ihtiyaç duyulandan daha yüksek bir akış hızında yakıt sağlar. Yakıt basıncı regülatörü, yakıt pompası modülünün bir parçası, yakıt enjeksiyon sistemine doğru yakıt basıncını sağlar. Yakıt pompası modülünde geri akış kontrol valfi bulunur. Kontrol valfı ve yakıt basınç regülatörü yakıt besleme borusu ve yakıt dağıtım borusu içinde uzun marş süresini önlemek için yakıt basıncı sağlar.

Yakıt deposu

Yakıt deposu yakıt beslemesini muhafaza eder. Yakıt deposu aracın arka tarafındadır. Yakıt deposu karoser altına bağlanmış 2 metal şeritle yerinde tutulur. Yakıt deposu yüksek yoğunluklu polietilenden dökülmüştür.

Yakıt Doldurma Kapağı

Not: Yakıt deposu dolum kapağının değiştirilmesi gerekiyorsa, aynı özellikte olan bir kapak kullanılmalıdır. Doğru yakıt deposu dolum kapağının kullanılmaması, yakıt tertibatında ve Evaporatif Emisyon (EVAP) sisteminde ciddi bir arızaya neden olabilir.

Yakıt doldurma borusunun bağlı bir yakıt deposu kapağı vardır. Tork sınırlandırma cihazı kapağın fazla sıkılmasını engeller. Kapağı takmak için, kapağı kapak klik sesi çıkartana kadar saat yönünde döndürün. Bu durum kapağın doğru şekilde sıkıldığına ve tamamen kapandığına işaret eder. Yakıt dolumu kapağının tam olarak yerleşmemesi emisyon sisteminde hatalı işleve neden olabilir.

Yakıt Pompası Modülü

Yakıt pompası modülü aşağıdaki ana bileşenlerden oluşur:

    •  Yakıt seviye sensörü
    • Yakıt pompası
    • Yakıt süzgeci
    • Yakıt basıncı regülatörü
    • Yakıt filtresi

Yakıt Seviyesi Sensörü

Yakıt seviye sensörü bir şamandıra, tel şamandıra kolu ve seramik direniş kartından oluşur. Şamandıra kolunun konumu yakıt seviyesini gösterir. Yakıt seviyesi sensörü şamandıra kolunun konumuna bağlı olarak direnci değiştiren bir değişken rezistör içerir. ECM yakıt düzeyi bilgisini seri veri devresi aracılığıyla gösterge tablosu grubuna gönderir. Bu bilgi gösterge tablosu grubu, uygun olana göre, yakıt ölçme mastarı ve düşük yakıt uyarı göstergesi için kullanılır. ECM ayrıca çeşitli diyagnozlar için yakıt seviye girdisini de takip eder.

Yakıt Pompası

Yakıt pompası, yakıt pompası modülünün haznesinin içerisine monte edilmiştir. Yakıt pompası elektrikli bir yüksek basınç pompasıdır. Yakıt belirlenmiş akış ve basınç oranlarında yakıt enjeksiyon sistemine pompalanır. Yakıt pompası az yakıt kaldığı durumlarda ve sert araç manevralarında bile motora sabit bir yakıt akışı sağlar. ECM elektrikli yakıt pompasının çalışmasını bir yakıt pompası rölesi üzerinden kontrol eder. Yakıt pompasının esnek borusu yakıt dalgalanmalarını ve yakıt pompasının gürültüsünü sönümleyecek şekilde çalışır.

Yakıt Süzgeci

Yakıt süzgeci yakıt pompası modülünün alt ucuna bağlanmıştır. Yakıt süzgeci plastik örgüdür. Yakıt süzgecinin fonksiyonları kirliliği süzmek ve yakıtı fitillemektir, Normalde, yakıt süzgeci bakım gerektirmez. Bu noktadaki yakıt durdurucu yakıt deposunun anormal miktarda tortu veya kir içerdiğine işaret eder.

Yakıt Basıncı Regülatörü

Yakıt basıncı regülatörü yakıt pompası çıkışının yanındaki yakıt pompası modülündedir. Yakıt basıncı regülatörü diyafram emniyet valfıdır. Diyaframın bir yanında yakıt basıncı ve öteki yanında regülatör yayı basıncı vardır. Yakıt basıncı regülatörü vakum yanlı değildir. Yakıt basıncı regülatörde yapılan basınç ayarı ile kontrol edilir. Yakıt sistemi sabittir.

Yakıt Besleme Boruları

Yakıt besleme borusu yakıt deposundan yakıt enjeksiyon tertibatına yakıt taşır. Yakıt borusunun 3 bölümü vardır:

    • Arka yakıt pompası yakıt besleme hortumu yakıt deposunun üstünden şasi yakıt borularına kadar gider. Arka yakıt hortumu naylondan yapılmıştır.
    • Yakıt besleme ara borusu aracın altındadır ve arka yakıt pompası besleme hortumunu ön yakıt pompasına bağlar. Ara yakıt borusu naylon ve çelik borulardan yapılmıştır.
    • Ön yakıt pompası yakıt besleme hortumu yakıt besleme ara borusunu yakıt dağıtım borusuna bağlar. Ön yakıt hortumu yakıt sinyal hazne sistemini içerir ve naylon çelik boru bileşiminden yapılmıştır.

Naylon Yakıt Boruları

Uyarı: Bkz. Önsöz bölümündeki Yakıt ve Buharlaşıcı Emisyon Borusu Uyarısı .

Naylon borular azami yakıt sistemi basıncına, yakıt katkı maddelerine maruz kalmaya ve sıcaklık değişikliklerine dayanacak şekilde imal edilmişlerdir.

Isıya dirençli kauçuk hortum veya delikli plastik kanal boruyu kesilmeye, yüksek sıcaklığa veya titreşimlere karşı korur.

Naylon yakıt boruları bir ölçüde esnek olup araç altındaki tedrici kıvrımların etrafından dolaştırılabilir. Ancak naylon yakıt boruları keskin dönüşlerde zorlanırlarsa kıvrılabilir ve yakıt akışı tıkanabilir. Ayrıca naylon borular yakıtla temas ettikten sonra daha sertleşir ve çok fazla bükülmeleri durumunda kıvrılma ihtimalleri daha yüksektir. Naylon yakıt boruları bulunan bir araçta çalışırken özel dikkat gösterin.

Hızlı Bağlantı Tokaları

Naylon yakıt boruları bir ölçüde esnek olup araç altındaki tedrici kıvrımların etrafından dolaştırılabilir. Ancak naylon yakıt boruları keskin dönüşlerde zorlanırlarsa kıvrılabilir ve yakıt akışı tıkanabilir. Ayrıca naylon borular yakıtla temas ettikten sonra daha sertleşir ve çok fazla bükülmeleri durumunda kıvrılma ihtimalleri daha yüksektir. Naylon yakıt boruları bulunan bir araçta çalışırken özel dikkat gösterin.

Yakıt Darbe Sönümleyici

Yakıt sinyal haznesi ön yakıt pompası yakıt besleme hortumunun bir parçasıdır. Yakıt darbe sönümleyicisi bir tarafında yakıt pompası basıncı ve diğer tarafında yay basıncı bulunan bir diyaframla çalışır. Sönümleyicinin işlevi yakıt pompası basıncındaki dalgalanmaları sönümlemektir.

Yakıt Dağıtım Borusu Grubu

Yakıt dağıtım borusu grubu silindir kapağına bağlıdır. Yakıt dağıtım borusu montaj grubu aşağıdaki işlevlere sahiptir;

    • Silindir kafalarının emme portlarındaki enjektörleri yerleştirir
    • Yakıtı enjektörlere eşit biçimde dağıtır

Yakıt Enjektörleri

Yakıt enjektör montaj parçası tek bir motor silindirindeki basınçlı yakıtı ölçen ECM tarafından kontrol edilen bir solenoid cihazdır. ECM enjektör solenoidinin normalde kapalı olan bilye kapağını açması için yüksek empedanslı 12 Ω kadar enerji verir. Bu da yakıtın enjektörün tepesine, bilye kapağını geçerek ve enjektör çıkışı üzerindeki direktör bir levhadan akmasını sağlar. Direktör levhası yakıt akışını, enjektör ucundaki inceltilmiş atomize yakıt spreyi üreterek kontrol eden makine ile açılmış deliklere sahiptir. Enjektör ucundan gelen yakıt, yakıtın yanma odasına girmeden önce daha da atomize olmasına ve buharlaşmasına neden olarak, emme subabına yöneltilir. Bu ince atomizasyon yakıt tasarrufunu ve emisyonları iyileştirir. Yakıt basıncı regülatörü motor vakumu düşerken yakıt basıncını artırarak motor yükü için telafi sağlar.

Çalışmada Yakıt Ölçme Modları

ECM motora ne kadar yakıt verileceğini belirlemek için çeşitli sensörlerden gelen voltaj değerlerini takip eder. ECM yakıt enjektörü sinyal genliğini değiştirmek suretiyle motora verilen yakıt miktarını kontrol eder. Yakıt çeşitli modlardan birinde teslim edilir.

Çalıştırma Modu

ECM krank mili konumu sensöründen referans sinyalleri geldiğini saptarsa, ECM yakıt pompasını harekete geçirir. Yakıt pompası çalışır ve yakıt sisteminde basınç oluşturur. ECM daha sonra manifold mutlak basıncı (MAF), emme havası sıcaklığı (IAT), motor soğutma suyu sıcaklığı (ECT), ve gaz pedalı konumu (APP) sensör sinyallerini çalışma için gerekli olan enjektör sinyalini belirlemek için izler.

Boğulmayı Temizleme Modu

Motor marş esnasında yakıta boğulmuşsa ve çalışmıyorsa Boğulmayı Temizleme Modu manüel olarak çalıştırabilir. Boğulmayı Temizleme Modunu çalıştırmak için gaz pedalını tam açık gaz kelebeği konumuna (WOT) kadar bastırın. ECM yakıt enjektör memelerini tam olarak KAPALI duruma getirecek ve ECM önceden belirlenmiş değerin altındaki motor devir sayısında WOT durumu saptadığı sürece bu modu devam ettirecektir.

Çalışma Modu

Yürütülüyor modunun açık döngü ve kapalı döngü olmak üzere 2 durumu vardır. Motor ilk çalıştırıldığında ve motor devri önceden belirlenmiş bir devir sayısının üzerindeyken sistem Açık Çevrimde çalışmaya başlar. ECM ısıtmalı lambda sensöründen (HO2S) gelen sinyali ihmal eder. Motor ECM hava/yakıt oranını, motor soğutma suyu sıcaklığı (ECT)'den, manifold mutlak basıncından (MAP) ve gaz pedalı konumu (APP) sensöründen gelen veriler bazında hesaplar. Sistem aşağıdaki durumlar gerçekleşene kadar Açık Çevrimde kalır:

    • Isıtmalı Lambda sensörü (HO2S), ısıtmalı lambda sensörünün (HO2S) düzgün biçimde çalışacak kadar sıcak olduğunu gösteren değişik voltaj çıktılarına sahiptir.
    • ECT sensörü belirtilmiş sıcaklığın üzerindedir.
    • Motor çalıştırıldıktan sonra belirli bir süre geçti.

Yukarıdaki koşullarla ilgili özel değerler her farklı motor için mevcuttur ve elektrikli olarak silinebilir programlanabilir salt okunur bellekte (EEPROM) saklanır. Sistem bu değerlere eriştikten sonra Kapalı Çevrimde çalışmayı başlatır. Kapalı döngüde; ECM enjektör memesi KAPALI iken, hava/yakıt oranını, değişik sensörlerden ama özellikle ısıtmalı lambda sensöründen (HO2S) gelen sinyal bazında hesaplar. Bu durum hava/yakıt oranının 14.7:1'e çok yakın kalmasını sağlar.

Hızlanma Modu

ECM gaz pedalı konumu (APP) sensörü ve manifold mutlak basıncı (MAP) sensöründeki sinyal değişikliklerini aracın ne zaman hızlandığını saptamak için izler. ECM daha sonra artırılmış performans için daha fazla yakıt sağlamak maksadıyla enjektör darbe genliğini artırır.

Yavaşlama Modu

ECM Gaz Pedalı Pozisyon (APP) Sensörü ve manifold mutlak basıncı (MAP) sensöründeki değişiklikleri aracın ne zaman yavaşladığını saptamak için izler. ECM daha sonra egzoz emisyonlarını azaltmak ve daha iyi (motor frenleme) yavaşlama sağlamak için enjektör darbe genliğini azaltır ve hatta kısa süreler için enjektörleri kapatabilir.

Akü Voltajı Düzeltme Modu

Akü voltajı düşükken ECM ateşleme sisteminden gelen zayıf kıvılcımları aşağıdaki şekillerde telafi eder:

    • Verilen yakıt miktarını artırmak
    •  Rölanti devrini artırmak
    • Ateşleme kapalı kalma zamanını artırmak

Yakıt Kesme Modu

ECM aşağıdaki durumlarla karşılaştığında güç aktarma organlarını hasarlara karşı korumak ve sürülebilirliği iyileştirmek için yakıt enjektörlerinden gelen yakıtı KESER:

    • Kontak KAPALI konumdadır. Motorun çalışmasını engeller.
    • Kontak AÇIK durumdadır ancak ateşleme referans sinyali yoktur. Motorun boğulmasını ve erken ateşlemeyi engeller.
    • Motor devri çok yüksektir, kırmızı çizgiyi geçmiştir.
    • Araç hızı çok yüksektir, ölçülen lastik hızının üzerindedir.
    • Uzun süreli, yüksek bir hızda gaz kelebeği kapalı halde yokuş inişi emisyonları azaltır ve motor frenlemesini artırır.
    • Uzun süreli bir yavaşlama esnasında katalizatörlerin hasar görmesini engellemek için.

Yakıt Trimi

ECM en iyi olası sürüş, yakıt tasarrufu ve emisyon kontrolünü sağlamak için hava/yakıt ölçme sistemini kontrol eder. ECM ısıtmalı lambda sensörü (HO2S) sinyal voltajını Kapalı Çevrimdeyken takip eder ve bu sinyali esas alarak enjektörlerin sinyal genliğini ayarlamak suretiyle yakıt beslemesini düzenler. İdeal yakıt trimi değerleri hem kısa hem de uzun vadeli yakıt trim ayarı için %0 civarındadır. Pozitif bir yakıt trim değeri ECM sinyal genliğini artırmak suretiyle fakir bir durumu telafi etmek amacıyla yakıt ilave ettiğine işaret eder. Negatif bir yakıt trim değeri ECM sinyal genliğini azaltmak suretiyle zengin bir durumu telafi etmek amacıyla yakıt miktarını azalttığına işaret eder. Yakıt beslemesinde yapılan bir değişiklik uzun ve kısa vadeli yakıt trim değerlerini değiştirir. Kısa Süreli Yakıt Ayarı değerleri ısıtmalı lambda sensörü (HO2S) sinyal voltajına yanıt olarak hızla değişir. Bu değişiklikler motorun yakıt miktarını hassas bir şekilde ayarlar. Uzun vadeli yakıt trim ayarı kısa vadeli yakıt trim ayarını tekrar ortaya çekmek ve düzeltmek için yakıt miktarında genel ayarlamalar yapar. Kısa ve uzun vadeli yakıt trim değerlerini takip etmek için bir tarama aleti kullanılabilir. Uzun vadeli yakıt trim diyagnozu uzun vadeli hız yükü öğrenme hücrelerinin bir kaçının ortalamasını esas alır. ECM hücreleri motor devrini ve motor yükünü esas alarak seçer. ECM fazla zayıf ya da zengin durum saptarsa, ECM bir yakıt ayarı diyagnostik hata kodu (DTC) başlatacaktır.

   


© Telif Hakkı Chevrolet. All rights reserved