Captiva

Yakıt Sisteminin Tanımı - LF1

Yakıt sistemi elektronik geri dönüşsüz talep üzerine çalışan bir tasarımdır. Geri dönüşsüz yakıt sistemi motordan gelen sıcak yakıtı yakıt deposuna geri döndürmeyerek yakıt deposunun iç sıcaklığını düşürür. Yakıt deposunun iç sıcaklığının düşürülmesi evaporatif emisyonların daha düşük olmasını sağlar.

Yakıt deposunun içerisindeki ana yakıt deposu yakıt pompası modülüne elektrik türbini tarzındaki bir yakıt pompası bağlanmıştır. Yakıt pompası yüksek basınçlı yakıt pompasına yakıt besleme borusu vasıtasıyla yakıt sağlar. Yüksek basınçlı yakıt pompası yakıtı değişken basınçlı yakıt dağıtım borusuna verir. Yakıt yanma odacığına hassas çok delikli yakıt enjektörleri vasıtasıyla girer. Yüksek basınçlı yakıt pompası, yakıt dağıtım borusu basıncı, yakıt enjeksiyon zamanı ve enjeksiyon süresi motor kontrol modülü (ECM) tarafından kontrol edilir.

Ana yakıt deposu yakıt pompası modülü de ana jet pompa ve yardımcı jet pompa içerir. Pompa giriş bölmesindeki buhar ekspülsiyonundan kaynaklanan yakıt pompası akış kaybı pompa kapağında bulunan sınırlayıcı bir orifisle birincil jet pompaya ve ikincil jet pompaya yönlendirilir Ana jet pompa ana yakıt deposu yakıt pompası modülünün biriktirme kabını doldurur. İkincil jet pompa yakıt deposunun yardımcı kısmından yakıt transfer borusuyla yakıt deposunun birincil kısmına yakıtın çekilmesine neden olan bir venturi işlemi oluşturur.

Elektronik geri dönüşsüz yakıt sistemi, depodan gelen yakıtı yakıt dağıtım borusuna aktaran mikro işlemci kontrollü bir yakıt dağıtım sistemidir. Geleneksel, mekanik yakıt basınç regülatörünün elektronik muadili olarak işlev görür. Yakıt deposunun içerisindeki basınç tahliye regülatörü valfi yüksek basınca karşı ilave bir koruma önlemi sağlar. İstenen yakıt basıncı motor kontrol modülü (ECM) tarafından bildirilir ve GMLAN seri veri mesajı vasıtasıyla yakıt pompası akış kontrol modülüne iletilir. Bir sıvı yakıt pompası sensörü yakıt pompası akış kontrol modülü Kapalı Çevrim yakıt basınç kontrolü için ihtiyaç duyduğu geri bildirimi sağlar.

Yakıt pompası akış kontrol modülü servis uygulanabilir bir GMLAN modülüdür. Yakıt pompası akış kontrol modülü motor kontrolü modülünden (ECM) istenen yakıt basıncı mesajını alır ve istenen yakıt basıncını sağlamak için yakıt deposu içerisine yerleştirilmiş yakıt pompasını kontrol eder. Yakıt pompası akış kontrol modülü yakıt pompasına 25 KHz 'lik bir PWM sinyali gönderir ve pompa devri bu sinyalin iş çevrimini değiştirmek suretiyle değiştirilir. Yakıt pompasına uygulanan maksimum adım 15 amp'dır. Bir sıvı yakıt basıncı yakıt pompası akış kontrol modülüne yakıt basınç geribildirimi sağlar.

Yakıt basınç sensörü 5 V, 3-pin servis edilebilir bir cihazdır. Yakıt deposunun yakıt besleme borusuna yerleştirilmiş olup bir araç kablo tesisatı vasıtasıyla yakıt pompası akış kontrol modülünden güç ve şasi bağlantısını alır. Sensör yakıt pompası akış kontrol modülüne Kapalı Çevrim yakıt basınç kontrolü sağlamak için kullanılan bir yakıt basınç sinyali sağlar.

Yakıt deposu yakıt beslemesini muhafaza eder. Yakıt deposu aracın arka tarafındadır. Yakıt deposu aracın alt tabanına bağlanmış 2 metal şeritle yerinde tutulur. Yakıt deposu yüksek yoğunluklu polietilenden dökülmüştür.

Yakıt deposu eyerli bir yapılandırmadır. Deponun eyer şekli nedeniyle iki yakıt pompası modülüne ihtiyaç duyulur.

Kurşunlu yakıt doldurulmasını önlemek için yakıt doldurma borusunun entegre bir engelleyicisi vardır.

Yakıt doldurma borusunun bağlı bir yakıt deposu kapağı vardır. Tork sınırlandırıcı bir cihaz kapağın aşırı sıkılmasını önler. Kapağı takmak için kapağı saat yönünde kapanma sesini duyana kadar döndürün. Bu durum kapağın doğru şekilde sıkıldığına ve tamamen kapandığına işaret eder.

Yakıt deposunun içerisindeki ana yakıt deposu yakıt pompası modülüne elektrik türbini tarzındaki bir yakıt pompası bağlanmıştır. Yakıt pompası yüksek basınçlı yakıt pompasına yakıt besleme borusu vasıtasıyla yakıt sağlar. Yakıt deposu yakıt pompası modülünde geri akış kontrol valfi bulunur. Emniyet valfi marş süresinin uzamasını önlemek için yakıt besleme borusunda yakıt basıncını muhafaza eder.

Ana yakıt deposu yakıt pompası modülü yakıt deposunun sağ iç tarafına yerleştirilmiştir. Ana yakıt deposu yakıt pompası modülü aşağıdaki ana bileşenlerden oluşur:

Yardımcı yakıt deposu yakıt pompası modülü yakıt deposunun sol iç tarafına yerleştirilmiştir. Yardımcı yakıt deposu yakıt pompası modülü aşağıdaki ana bileşenlerden oluşur:

Ana yakıt seviyesi sensörü ve yardımcı yakıt seviyesi sensörü değişme direnci yakıt seviyesine bağlıdır. Motor kontrol modülü (ECM) yakıt seviyesini belirleyebilmek için ana yakıt seviye sensörü ve yardımcı yakıt seviye sensörünün sinyal devrelerini takip eder. Yakıt deposu doluysa, her iki yakıt seviyesi sensörünün dirençleri düşüktür ve ECM ana yakıt seviyesi sensörü ve yardımcı yakıt seviyesi sensörünün sinyal devrelerinde düşük bir sinyal gerilimi algılar. Yakıt deposu boşsa, yakıt seviyesi sensörlerinin dirençleri yüksektir ve ECM yüksek bir sinyal gerilimi algılar. ECM, depoda kalan yakıt yüzdesini hesaplamak için ana yakıt seviyesi sensörünün ve yardımcı yakıt seviyesi sensörünün sinyal devrelerini kullanır. ECM, yakıt seviyesi yüzdesini karoseri kontrol modülüne (BCM) Yüksek Hızlı CAN-Bus vasıtasıyla gönderir. BCM daha sonra yakıt göstergesini kontrol edebilmek için yakıt seviyesi yüzde değerini Düşük Hızlı CAN-Bus vasıtasıyla gösterge paneline yollar.

Yakıt pompası, ana yakıt deposu yakıt pompası modülünün haznesinin içerisine monte edilmiştir. Yakıt pompası elektrikli bir pompadır. Yakıt, yüksek basınçlı yakıt pompasına yakıt basınç sensöründen gelen geri bildirimi esas alan bir basınçla pompalanır. Yakıt pompası az yakıt kaldığı durumlarda ve sert araç manevralarında bile sabit bir yakıt akışı sağlar. Yakıt pompasının esnek borusu yakıt dalgalanmalarını ve yakıt pompasının gürültüsünü sönümleyecek şekilde çalışır.

Basınç tahliye regülatörü valfi mekanik geri dönüşsüz yakıt sisteminde kullanılan tipik yakıt basınç regülatörünün yerini alır. Basınç tahliye regülatör valfi normal araç işleyişi esnasında kapanır. Basınç regülatör valfı sıcak emmeler esnasındaki basıncı boşaltmak için kullanılır ve ayrıca yakıt pompası akış kontrol modülünün ayarı yakıt pompasının darbe genlik modülasyonunun yüzde 100'üne varsayılan ayar olarak belirlendiği bir durumda yakıt basınç regülatörü işlevini de görür. Yakıt sistemi basınçlarındaki farklılık nedeniyle basınç tahliye regülatör valfinin açılış basıncı mekanik geri dönüşsüz bir yakıt sistemi basınç regülatöründe kullanılan basınçtan daha yükseğe ayarlanır.

Ana jet pompa ana yakıt deposu yakıt pompası modülünde bulunur. Pompa giriş bölmesindeki buhar ekspülsiyonundan kaynaklanan yakıt pompası akış kaybı pompa kapağında bulunan sınırlayıcı bir orifisle birincil jet pompaya ve ikincil jet pompaya yönlendirilir Ana jet pompa ana yakıt deposu yakıt pompası modülünün biriktirme kabını doldurur.

İkincil jet pompa yakıt deposunun yardımcı kısmından transfer borusuyla yakıt deposunun birincil kısmına yakıtın çekilmesine neden olan bir venturi işlemi oluşturur.

Uyarı: Yangın ve yaralanma riskini azaltmak için aşağıdaki öğeleri gözlemleyin:

Naylon borular azami yakıt sistemi basıncına, yakıt katkı maddelerine maruz kalmaya ve sıcaklık değişikliklerine dayanacak şekilde imal edilmişlerdir.

Isıya dirençli kauçuk hortum veya delikli plastik kanal boruyu kesilmeye, yüksek sıcaklığa veya titreşimlere karşı korur.

Naylon yakıt boruları bir ölçüde esnek olup araç altındaki tedrici kıvrımların etrafından dolaştırılabilir. Ancak naylon yakıt borularının keskin dönüşlerde zorlanması durumunda borular kıvrılabilir ve yakıt akışı tıkanabilir. Ayrıca naylon borular yakıtla temas ettikten sonra daha sertleşir ve çok fazla bükülmeleri durumunda kıvrılma ihtimalleri daha yüksektir. Naylon yakıt boruları bulunan bir araçta çalışırken özel dikkat gösterin.

Hızlı bağlantı tokaları yakıt sistemi bileşenlerini takmak ve bağlamak için basit yöntemler sunar. Bu tokalar özgün bir dişi bağlantı parçası ve buna uyan bir erkek uçtan ibarettir. Dişi bağlantı parçasının içerisindeki o-halkaları yakıt sızdırmazlığını sağlar. Dişi bağlantı parçasının iç tarafındaki entegre tespit tırnakları tokaları bir arada tutar.

Doğrudan enjeksiyon için gereken yüksek yakıt basıncı, yüksek basınç yakıt pompasından beslenir. Pompa, motorun arkasına monte edilir ve Sıra 2 egzoz eksantrik milindeki üç bölmeli eksantrik tarafından tahrik edilir. Bu pompa aynı zamanda dahili solenoid kontrollü bir valf şeklinde bir ayar elemanı kullanarak yakıt basıncını düzenler. Tüm çalışma koşullarında motoru etkin şekilde çalışır durumda tutmak için motor kumanda modülü (ECM), motor devrine ve yüküne bağlı olarak 2 ila 15 MPa (290 ila 2176 psi) aralığında basınç talep eder. ECM'deki çıkış sürücüleri, pompa kontrol devresine pompa strokları sırasında belirli zamanlarda kontrol valfini açıp kapatmak suretiyle yakıt basıncını düzenleyen 12 V atım genişliği modülasyonlu (PWM) bir sinyal gönderir. Bu da yakıt dağıtım borusuna beslenen her bir pompa stroku kısmını etkin bir şekilde düzenler. Kontrol solenoidinde güç OLMADIĞINDA pompa, maksimum akış oranında çalışır. Pompa kontrolü arızası olması halinde yüksek basınç sistemi, basıncın 17,5 MPa (2538 psi) değerini aşmasını önleyen pompadaki bir yüksek basınç valfi tarafından korunur.

Yakıt dağıtım borusu grubu silindir kapağına bağlanır. Yakıt dağıtım borusu yüksek basınçlı yakıtı yakıt enjektörlerine dağıtır. Yakıt dağıtım borusu grubu aşağıdaki bileşenlerden oluşur:

Yakıt püskürtme sistemi yüksek basınçlı, doğrudan püskürtmeli, geri dönüşsüz talep üzerine çalışan bir tasarımdır. Yakıt enjektörleri silindir kapağında emme deliklerinin altına monte edilmiş olup doğrudan yanma odacığına yakıt püskürtürler. Doğrudan püskürtme, yakıt enjektörünün yanma odacığındaki konumu nedeniyle yüksek yakıt basıncını gerektirir. Yakıt basıncı sıkıştırma basıncından daha yüksek olması gerektiğinden yüksek basınçlı bir yakıt pompası gerektirir. Yakıt enjektörleri yüksek yakıt basıncı nedeniyle daha fazla elektrik gücüne de ihtiyaç duyar. ECM her bir yakıt enjektörü için ayrı bir yüksek voltaj besleme devresi ve yüksek voltaj kontrol devresini besler. Hem enjektör yüksek voltaj besleme devresi hem de yüksek voltaj kontrol devresi ECM tarafından kontrol edilir. ECM her bir yakıt enjektörüne kontrol devresini şasiye bağlamak suretiyle güç verir. ECM yakıt enjektörünü 65 V ile kontrol eder. Bu kontrol ECM'deki bir takviye kondansatörü tarafından gerçekleşir. 65 V takviye safhasında kapasitör bir enjektörden boşaltılarak ilk enjektör açılışını sağlar. Daha sonra enjektör 12 V ile açık tutulur.

Yakıt enjektörü grubu içten açılan bir elektrikli manyetik enjektördür. Enjektörün hassas şekilde açılmış koni şeklinde oval bir püskürtme düzeni sağlayan altı deliği vardır. Yakıt enjektörünün silindir kapağında yeterli bir soğutma ceketi sağlamak için ince uzatılmış bir ucu vardır.

Yakıt dağıtım borusu basınç sensörü yakıt dağıtım borusunun içerisindeki basıncı tespit eder. Motor kontrol modülü (ECM) 5 V referans devresinde 5 V referans voltajı ve düşük referans devresinde şasi bağlantısı sağlar. ECM sinyal devresi üzerinde değişken bir sinyal voltajı alır. ECM yakıt rayı basınç sensör devreleri üzerindeki voltajı izler. Yakıt basıncı yüksek olduğunda sinyal voltajı da yüksektir. Yakıt basıncı düşük olduğunda sinyal voltajı da düşüktür.

ECM motora ne kadar yakıt verileceğini belirlemek için çeşitli sensörlerden gelen voltaj değerlerini takip eder. ECM yakıt enjektörü sinyal genliğini değiştirmek suretiyle motora verilen yakıt miktarını kontrol eder. Yakıt çeşitli modlardan birinde teslim edilir.

ECM, ECM kontağın AÇIK olduğunu saptadığı zaman, yakıt pompası kumanda modülünü gerilimle besler. ECM'den yakıt pompası kontrol modülüne giden voltaj sinyali, motor Krank ya da Çalışıyor değilse, 2 s aktif kalır. Bu voltaj alınırken, yakıt pompası deposu yakıt kontrol modülü yakıt pompasının şasi şalterini kapatır ve ayrıca istenen yakıt hattı basıncını korumak için yakıt deposu yakıt pompası modülüne değişken bir voltaj verir. ECM motor soğutma suyu sıcaklığı (ECT), manifold mutlak basıncı (MAP), kütle hava akışı (MAF) ve gaz kelebeği konum sensörlerinden gelen girdileri esas alarak hava/yakıt oranını hesaplar. Sistem, motor devri önceden belirlenmiş bir devir sayısına erişene kadar marş modunda kalır.

Soğuk çalıştırma sırasında motor kumanda modülü (ECM), soğuk çalıştırma emisyonlarını iyileştirmek için Açık Döngü sırasında çift atımlı mod komutu verir. Çift atımlı modda her bir enjeksiyon olayında enjektörlere iki kez enerji verilir.

Motor boğulursa gaz pedalına sonuna kadar bastıktan sonra motora marş basmak suretiyle motor temizlenebilir. Gaz kelebeği konum sensörü tam açık gaz kelebeği (WOT) konumundayken ECM hava yakıt oranını artırmak için yakıt enjektörü sinyal genliğini azaltır. ECM gaz kelebeği tam açık konumda kaldığı ve motor devri önceden belirlenmiş bir devir sayısının altında bulunduğu sürece bu enjektörü tutar. Gaz kelebeği tam açık konumda tutulmazsa ECM marş moduna geri döner.

Çalışma modunun Açık Çevrim ve Kapalı Çevrim denen 2 durumu vardır. Motor ilk çalıştırıldığında ve motor devri önceden belirlenmiş bir devir sayısının üzerindeyken sistem Açık Çevrimde çalışmaya başlar. ECM ısıtmalı lambda sensöründen (HO2S) gelen sinyali ihmal eder. ECM motor soğutma suyu sıcaklığı (ECT), manifold mutlak basıncı (MAP), kütle hava akışı (MAF) ve gaz kelebeği konum sensörlerinden gelen girdileri esas alarak hava/yakıt oranını hesaplar. Sistem aşağıdaki durumlar gerçekleşene kadar Açık Çevrimde kalır:

Yukarıdaki durumların özel değerleri her bir farklı motor için mevcuttur ve elektronik olarak silinebilir programlanabilir salt okunur hafızada (EEPROM) kaydedilirler. Sistem bu değerlere eriştikten sonra Kapalı Çevrimde çalışmayı başlatır. Kapalı Çevrimde ECM hava/yakıt oranını, enjektörün AÇIK kalma zamanını çeşitli sensörlerden özellikle de HO2S'den gelen sinyali esas alarak hesaplar. Bu şekilde hava/yakıt oranının 14,7:1'e yakın olması sağlanır.

Sürücü gaz pedalına bastığında silindirlere giren hava akışı seri bir şekilde artar. Olası bir teklemeyi engellemek için ECM hızlanma esnasında ilave yakıt sağlayabilmek için enjektörlere gelen sinyal genliğini artırır. Bu duruma ayrıca güç zenginleştirme olarak da bilinir. ECM gerekli yakıt miktarını gaz kelebeği konumu, motor soğutma suyu sıcaklığı (ECT), manifold mutlak basıncı (MAP), kütle hava akışı (MAF) ve motor devrini esas alarak belirler.

Sürücü gaz pedalını bıraktığında motora giren hava akışı azaltılır. ECM gaz kelebeği konumu, kütle hava akışı (MAF) ve manifold mutlak basıncındaki (MAP) karşılık gelen değişiklikleri takip eder. ECM yavaşlama çok seri olduysa veya çok uzun sürdüyse, örneğin gaz kelebeği kapalı şekilde yokuş inmek gibi bir durumda yakıtı tamamen KAPATIR. Yakıt katalizatörlerin hasar görmesini önlemek için KAPATILIR.

Akü voltajı düşükken ECM ateşleme sisteminden gelen zayıf kıvılcımları aşağıdaki şekillerde telafi eder:

ECM aşağıdaki durumlarla karşılaştığında güç aktarma organlarını hasarlara karşı korumak ve sürülebilirliği iyileştirmek için yakıt enjektörlerinden gelen yakıtı KESER:

ECM en iyi olası sürüş, yakıt tasarrufu ve emisyon kontrolünü sağlamak için hava/yakıt ölçme sistemini kontrol eder. ECM ısıtmalı lambda sensörü (HO2S) sinyal voltajını Kapalı Çevrimdeyken takip eder ve bu sinyali esas alarak enjektörlerin sinyal genliğini ayarlamak suretiyle yakıt beslemesini düzenler. İdeal yakıt trimi değerleri hem kısa hem de uzun vadeli yakıt trim ayarı için yüzde 0 civarındadır. Pozitif bir yakıt trim değeri ECM sinyal genliğini artırmak suretiyle fakir bir durumu telafi etmek amacıyla yakıt ilave ettiğine işaret eder. Negatif bir yakıt trim değeri ECM sinyal genliğini azaltmak suretiyle zengin bir durumu telafi etmek amacıyla yakıt miktarını azalttığına işaret eder. Yakıt beslemesinde yapılan bir değişiklik uzun ve kısa vadeli yakıt trim değerlerini değiştirir. Kısa vadeli yakıt trim değerleri HO2S sinyal voltajına yanıt olarak seri bir şekilde değişir. Bu değişiklikler motorun yakıt miktarını hassas bir şekilde ayarlar. Uzun vadeli yakıt trim ayarı kısa vadeli yakıt trim ayarını tekrar ortaya çekmek ve düzeltmek için yakıt miktarında genel ayarlamalar yapar. Kısa ve uzun vadeli yakıt trim değerlerini takip etmek için bir tarama aleti kullanılabilir. Uzun vadeli yakıt trim diyagnozu uzun vadeli hız yükü öğrenme hücrelerinin bir kaçının ortalamasını esas alır. ECM hücreleri motor devrini ve motor yükünü esas alarak seçer. ECM fazla zayıf ya da zengin durum saptarsa, ECM bir yakıt ayarı diyagnostik hata kodu (DTC) başlatacaktır.